Koniec bezpłatnego leczenia i refundacji leków. Od 30 września nowe zasady
Narodowy Fundusz Zdrowia zakomunikowa?, ?e od wtorku 30 wrze?nia wesz?y w ?ycie zmiany w dost?pie do ?wiadcze? opieki zdrowotnej dla obywateli Ukrainy w zwi?zku z wej?ciem w ?ycie nowelizacji specustawy. Pacjenci pe?noletni trac? m.in. prawo do refundacji leków.
Nowa rzeczywistość w dostępie do opieki zdrowotnej dla dorosłych obywateli Ukrainy
Od 30 września 2025 roku w życie weszły istotne zmiany dotyczące dostępu do świadczeń zdrowotnych dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce na podstawie specustawy. Zmiany te znacząco ograniczają zakres bezpłatnej opieki medycznej, zwłaszcza dla osób pełnoletnich, które dotąd mogły korzystać z refundowanych leków i szeregu innych usług medycznych. To krok, który wzbudza wiele emocji i rodzi pytania o przyszłość systemu ochrony zdrowia oraz integrację osób ukraińskiego pochodzenia.
Co się zmienia dla pacjentów powyżej 18. roku życia?
Nowelizacja przepisów wprowadza wiele ograniczeń, które bezpośrednio dotykają dorosłych obywateli Ukrainy korzystających z polskiej opieki zdrowotnej. Wśród najważniejszych zmian jest brak dostępu do leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej, a także do leczenia stomatologicznego w ramach publicznego systemu. Ponadto, osoby te nie będą już mogły korzystać z programów lekowych, rehabilitacji leczniczej czy ratunkowego dostępu do nowoczesnych terapii lekowych.
Co więcej, eliminuje się również dostęp do procedur takich jak przeszczepianie komórek krwiotwórczych, tkanek i narządów, endoprotezoplastyka czy usuwanie zaćmy. Zmiany dotyczą także ograniczenia w dostępie do refundowanych leków, wyrobów medycznych oraz specjalistycznych środków żywieniowych dostępnych na receptę.
Pełnoletni pacjenci – recepty tylko za pełną odpłatnością
Jednym z najbardziej uderzających efektów nowelizacji jest zasada, że od 30 września 2025 roku osoby pełnoletnie z Ukrainy, które nie są ubezpieczone w Polsce, będą otrzymywać recepty wyłącznie z 100% odpłatnością. Oznacza to, że pacjenci ci będą musieli samodzielnie pokrywać pełne koszty leków, co może stanowić istotne obciążenie finansowe, zwłaszcza dla osób, które dotąd korzystały z refundacji.
Warto podkreślić, że wystawianie recept refundowanych dla osób nieuprawnionych jest poważnym naruszeniem prawa i może skutkować sankcjami. System elektroniczny eWUŚ został już zaktualizowany, aby odzwierciedlać te zmiany i ułatwić prawidłowe rozpoznanie uprawnień pacjentów.
Dzieci nadal chronione – wyjątek dla najmłodszych pacjentów
Pomimo ograniczeń dla dorosłych, dzieci obywateli Ukrainy pozostają w dużej mierze objęte szerokim dostępem do świadczeń zdrowotnych. Nowe przepisy przewidują, że osoby niepełnoletnie nadal będą mogły korzystać z większości usług medycznych tak jak dotychczas. Co więcej, jeśli pacjent ukończy 18 lat w trakcie leczenia rozpoczętego przed 30 września, świadczenia te będą kontynuowane do zakończenia terapii.
Ta różnica w traktowaniu najmłodszych i dorosłych ma na celu zapewnienie ciągłości leczenia i ochronę zdrowia dzieci, które są szczególnie narażone na konsekwencje ograniczonego dostępu do opieki medycznej.
Zmiany w kontekście szerszych reform i polityki społecznej
Wprowadzone modyfikacje to nie tylko kwestia zdrowotna, ale także element szerszych działań legislacyjnych dotyczących pomocy obywatelom Ukrainy w Polsce. Równocześnie z ograniczeniami w dostępie do świadczeń zdrowotnych, rząd podjął kroki zmierzające do zmiany zasad przyznawania świadczeń socjalnych, takich jak 800 plus, co wzbudziło dodatkowe kontrowersje i dyskusje społeczne.
Wprowadzenie tych zmian jest reakcją na rosnące wyzwania finansowe systemu opieki zdrowotnej i potrzebę dostosowania polityki migracyjnej oraz społecznej do aktualnej sytuacji demograficznej i ekonomicznej. Jednak dla wielu osób, szczególnie tych dotkniętych ograniczeniami, stanowi to poważne utrudnienie w dostępie do niezbędnej pomocy.
Co dalej? Perspektywy i wyzwania
Nowe zasady budzą pytania o to, jak system ochrony zdrowia poradzi sobie z rosnącą liczbą pacjentów z Ukrainy, którzy – mimo formalnych ograniczeń – nadal będą potrzebować opieki medycznej. Warto podkreślić, że dostęp do leczenia i leków jest jednym z kluczowych czynników wpływających na integrację i stabilizację życia osób przebywających poza granicami swojego kraju.
Przyszłość pokaże, czy obecne zmiany będą jedynie etapem przejściowym, czy też staną się trwałą częścią polityki zdrowotnej i społecznej. Z pewnością jednak nowelizacja wymaga dokładnego monitorowania i elastyczności w reagowaniu na potrzeby pacjentów oraz wyzwania systemowe.
Podsumowanie
Zmiany w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej dla dorosłych obywateli Ukrainy, które weszły w życie 30 września 2025 roku, to ważny krok w ewolucji polskiej polityki zdrowotnej i migracyjnej. Ograniczenie prawa do refundacji leków i bezpłatnych usług medycznych dla osób powyżej 18 lat oznacza realne wyzwania dla tysięcy pacjentów, którzy teraz będą musieli ponosić koszty leczenia z własnej kieszeni.
Jednocześnie zachowanie szerokiego dostępu do opieki zdrowotnej dla dzieci pokazuje, że priorytetem pozostaje ochrona najbardziej wrażliwych grup. Ostateczny wpływ tych zmian na życie obywateli Ukrainy w Polsce oraz na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia będzie zależał od dalszych działań legislacyjnych, politycznych decyzji i inicjatyw społecznych.