30 września tracą prawo do wielu świadczeń medycznych i darmowych leków. NFZ wydał komunikat dotyczący obywateli U...

Narodowy Fundusz Zdrowia og?osi? zmiany w dost?pie do ?wiadcze? zdrowotnych dla obywateli Ukrainy. Wchodz? 30 wrze?nia i dotycz? m.in. ograniczenia w refundacji leków dla doros?ych.

Nowy rozdział w dostępie do opieki zdrowotnej dla dorosłych obywateli Ukrainy w Polsce

We wrześniu 2025 roku w polskim systemie ochrony zdrowia dokona się istotna zmiana, która dotknie znaczną grupę osób – dorosłych obywateli Ukrainy przebywających w Polsce na podstawie specjalnej ustawy. Dotychczas mogli oni korzystać z szerokiego zakresu świadczeń medycznych oraz refundowanych leków na równi z polskimi pacjentami. Jednak od 30 września dostęp ten zostanie ograniczony, co wywołuje wiele pytań i emocji zarówno wśród samych zainteresowanych, jak i w środowisku medycznym.

Zmiany w prawach — co tak naprawdę się zmienia?

Przepisy, które zaczną obowiązywać pod koniec września, dotyczą przede wszystkim osób powyżej 18. roku życia, które nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce. Dotychczas specustawa przyznawała im prawo do korzystania z różnych form pomocy medycznej, jednak nowe regulacje ograniczają dostęp do wielu z nich. W praktyce oznacza to, że dorosły obywatel Ukrainy, który nie posiada polskiego ubezpieczenia, straci m.in. prawo do leczenia uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej i uzdrowiskowej, a także do korzystania z programów lekowych i polityki zdrowotnej realizowanych przez ministra zdrowia.

Co więcej, ograniczenia obejmują również dostęp do leczenia stomatologicznego, refundowanych leków, a także specjalistycznych świadczeń, takich jak przeszczepy komórek, tkanek czy narządów. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zaopatrzenia w wyroby medyczne oraz ich napraw. Oznacza to, że wielu dorosłych pacjentów z Ukrainy będzie musiało liczyć się z koniecznością pokrywania kosztów leczenia z własnej kieszeni, co dla wielu może być znacznym obciążeniem finansowym.

Dzieci nadal objęte ochroną – wyjątki i kontynuacja leczenia

Warto jednak podkreślić, że zmiany nie dotkną najmłodszych pacjentów. Dzieci i młodzież z Ukrainy nadal będą mogły korzystać z większości świadczeń zdrowotnych na dotychczasowych zasadach, co jest istotnym elementem zabezpieczenia ich zdrowia i rozwoju. Dodatkowo, osoby, które rozpoczęły leczenie przed 30 września, będą mogły kontynuować je do jego zakończenia, nawet jeśli w trakcie terapii ukończą 18 lat.

To rozwiązanie ma na celu uniknięcie nagłych przerw w terapii i zapewnienie ciągłości opieki medycznej, co w przypadku wielu chorób i dolegliwości jest kluczowe dla skuteczności leczenia. Niemniej jednak nowa regulacja z pewnością zmieni dotychczasowe nawyki i oczekiwania części pacjentów, którzy od lat korzystali z darmowych lub refundowanych usług medycznych.

Jak zmiany wpłyną na codzienne funkcjonowanie? Recepty i refundacje

Jednym z najbardziej odczuwalnych dla pacjentów aspektów nowych przepisów będzie kwestia leków. Od 30 września recepty wystawiane dla dorosłych obywateli Ukrainy, którzy nie mają ubezpieczenia w Polsce, będą objęte pełną odpłatnością. Oznacza to, że nie będą przysługiwały im refundacje, które do tej pory znacząco obniżały koszty leczenia farmakologicznego.

W praktyce pacjenci będą musieli samodzielnie pokrywać całość kosztów leków przepisanych przez lekarzy, co może wpłynąć na ich decyzje dotyczące kontynuacji terapii czy zakupów niezbędnych medykamentów. Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina, że wystawianie recept refundowanych osobom nieuprawnionym jest niezgodne z prawem i grozi sankcjami.

Warto dodać, że zmiany te zostały uwzględnione w systemie eWUŚ – elektronicznym narzędziu weryfikacji uprawnień do świadczeń zdrowotnych. System ten został zaktualizowany, aby odzwierciedlać nowe regulacje i ułatwić placówkom medycznym prawidłowe rozpoznawanie uprawnień pacjentów.

Reakcje i wyzwania – co mówią eksperci i społeczność ukraińska?

Decyzje o ograniczeniu dostępu do świadczeń zdrowotnych dla dorosłych obywateli Ukrainy budzą mieszane uczucia. Z jednej strony, eksperci wskazują na konieczność racjonalizacji wydatków publicznych i dostosowania systemu do zmieniającej się sytuacji demograficznej oraz ekonomicznej. Polska od kilku lat wspiera znaczną liczbę osób z Ukrainy, co wiąże się z dużymi kosztami dla budżetu ochrony zdrowia.

Z drugiej strony, wielu przedstawicieli środowisk medycznych i organizacji pozarządowych zwraca uwagę na ryzyko pogorszenia stanu zdrowia tej grupy pacjentów, zwłaszcza tych przewlekle chorych lub wymagających specjalistycznej opieki. Brak refundacji i ograniczenie dostępu mogą skutkować opóźnieniami w diagnozie i leczeniu, co w dłuższej perspektywie może generować wyższe koszty i komplikacje zdrowotne.

Wśród samych obywateli Ukrainy panuje niepewność i obawa o przyszłość. Dla wielu z nich polski system ochrony zdrowia stał się ważnym wsparciem, a nagłe zmiany mogą wymusić poszukiwanie alternatywnych rozwiązań lub nawet powrót do kraju, gdzie dostęp do specjalistycznej opieki bywa trudniejszy.

Podsumowanie: między troską a koniecznością zmian

Zmiany w dostępie do świadczeń zdrowotnych dla dorosłych obywateli Ukrainy w Polsce są wyrazem nowej polityki zdrowotnej, która próbuje znaleźć równowagę między otwartością a racjonalnym zarządzaniem zasobami publicznymi. Choć decyzja ta może budzić emocje i kontrowersje, warto spojrzeć na nią w szerszym kontekście wyzwań, przed którymi stoi polski system ochrony zdrowia.

Kluczowe będzie teraz zapewnienie, aby ograniczenia nie prowadziły do marginalizacji pacjentów i by osoby potrzebujące pomocy otrzymały ją w odpowiednim czasie i zakresie. W praktyce oznacza to konieczność rozwijania współpracy międzysektorowej, wsparcia organizacji pozarządowych oraz edukacji zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego.

W końcu zdrowie jest wartością uniwersalną, a wyzwania, które stawia przed nami migracja i zmiany demograficzne, wymagają nie tylko zmian legislacyjnych, ale także empatii i zaangażowania społecznego. Obserwując, jak po 30 września będzie funkcjonować nowy model dostępu do świadczeń dla obywateli Ukrainy, warto pamiętać o tych uniwersalnych wartościach, które łączą nas wszystkich.