Koniec ulg podatkowych w 2026? Ministerstwo Finansów zmienia zasady
Ministerstwo Finansów planuje w najbliższym czasie uszczelnienie systemu podatkowego, co przełoży się na istotne ograniczenia w popularnych ulgach podatkowych dla osób fizycznych i przedsiębiorców. Projektowane zmiany wejdą w życie już 1 stycznia 2026 roku i uderzą przede wszystkim w ulgę mieszkaniową, preferencyjną stawkę IP Box oraz zasady opodatkowania darowizn poleasingowych samochodów.
Nowy rozdział w polskim systemie podatkowym
Już od 1 stycznia 2026 roku polski system podatkowy czeka poważna rewolucja. Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany, które znacząco ograniczą dostępność do popularnych dotąd ulg podatkowych zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. W efekcie wiele dotychczasowych możliwości optymalizacji podatkowej może stać się przeszłością, a podatnicy będą musieli dostosować się do nowych reguł gry.
Zmiany uderzają w ulgi mieszkaniowe – kto straci najwięcej?
Jednym z najistotniejszych elementów reformy jest restrykcyjne zawężenie dostępu do ulgi mieszkaniowej. Dotychczas zasada ta pozwalała na uniknięcie podatku od sprzedaży nieruchomości, pod warunkiem przeznaczenia uzyskanych środków na własne cele mieszkaniowe. W praktyce, nawet posiadanie kilku nieruchomości nie wykluczało korzystania z tego przywileju, co potwierdzały liczne interpretacje organów podatkowych.
Nowe przepisy zdecydowanie to zmieniają – preferencja podatkowa będzie przysługiwać wyłącznie tym podatnikom, którzy są właścicielami jednej nieruchomości. To oznacza, że osoby prowadzące inwestycyjny handel nieruchomościami lub posiadające w portfelu kilka mieszkań na wynajem, nie będą mogły już korzystać z ulgi. Wyjątek stanowią nieruchomości odziedziczone, które nie będą brane pod uwagę przy ocenie uprawnień do preferencji.
Ministerstwo Finansów podkreśla, że zmiana ta ma na celu wyeliminowanie nadużyć i ukierunkowanie ulgi na realne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, a nie jako narzędzie do optymalizacji podatkowej. Jednak dla wielu osób, zwłaszcza inwestorów indywidualnych, oznacza to konieczność przewartościowania strategii zarządzania majątkiem.
Darowizny poleasingowych aut – dłuższy okres karencji
Kolejnym obszarem, gdzie czekają nas zmiany, jest opodatkowanie sprzedaży samochodów otrzymanych w drodze darowizny od najbliższej rodziny, szczególnie tych wykupionych z leasingu operacyjnego. Obecnie takie darowizny nie generują obowiązku podatkowego, co było potwierdzane przez organy skarbowe i wykorzystywane jako sposób na transfer majątku bez dodatkowych kosztów fiskalnych.
Od 2026 roku podatnik będzie musiał odczekać aż trzy lata od momentu otrzymania takiego pojazdu, zanim będzie mógł go sprzedać bez konieczności zapłaty podatku. To oznacza, że mechanizm wykorzystywany do unikania podatku od sprzedaży zostanie skutecznie ograniczony. Przykładowo, jeśli samochód zostanie podarowany żonie po półtora roku od wykupu z leasingu, wcześniejsza sprzedaż będzie już obciążona podatkiem.
Ulga IP Box – kres dla jednoosobowych działalności
Zmiany dotkną także popularnej ulgi IP Box, z której do tej pory korzystała szeroka grupa programistów i twórców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ulga ta pozwalała na opodatkowanie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej na poziomie 5%, co stanowiło znaczące ułatwienie dla branży technologicznej i kreatywnej.
Nowe regulacje wprowadzą wymóg zatrudniania co najmniej trzech pracowników, którzy nie są powiązani kapitałowo z podatnikiem, aby móc skorzystać z preferencyjnej stawki. W praktyce oznacza to, że większość samozatrudnionych programistów i autorów projektów innowacyjnych utraci prawo do tej ulgi.
Ministerstwo argumentuje, że zmiana ma na celu przeciwdziałanie nadużyciom i wspieranie przedsiębiorców faktycznie rozwijających działalność i tworzących miejsca pracy, a nie jedynie optymalizujących podatki.
Estoński CIT i ryczałtowcy – walka z optymalizacją
Nie mniej ważne są zapowiedziane zmiany w zakresie estońskiego CIT, czyli ryczałtu od dochodów spółek. Ministerstwo Finansów planuje rozszerzyć katalog ukrytych zysków o opłaty i należności wynikające z umów najmu, dzierżawy lub podobnych, zwłaszcza gdy dotyczą one podmiotów powiązanych.
Celem tych zmian jest zablokowanie praktyk wyprowadzania zysków poprzez sztuczne zawyżanie kosztów najmu czy usług świadczonych na rzecz własnych spółek po cenach odbiegających od rynkowych. Szczególnie dotkliwe mogą być one dla firm, które inwestują w nieruchomości i korzystają z nich w ramach swojej działalności.
Dodatkowo, podniesiona zostanie stawka podatku do 17% od przychodów uzyskiwanych z usług świadczonych podmiotom powiązanym, co ma przeciwdziałać zmniejszaniu podstawy opodatkowania poprzez transfery wewnątrz grup kapitałowych.
Nowe zasady amortyzacji i limity na samochody
Ważną nowością jest również zakaz wstecznego zmieniania stawek amortyzacyjnych po terminie składania zeznań podatkowych. Dzięki temu przedsiębiorcy nie będą mogli manipulować amortyzacją, by zmniejszać zobowiązania podatkowe po zakończeniu roku podatkowego.
Co więcej, limit wartości samochodów, które można amortyzować na potrzeby kosztów uzyskania przychodów, ulegnie istotnemu obniżeniu. Dla aut spalinowych z emisją CO₂ powyżej 50 g/km limit ten zostanie zmniejszony do 100 tysięcy złotych, co w praktyce oznacza, że tylko połowa wartości pojazdu będzie mogła być zaliczona do kosztów. To będzie miało znaczący wpływ na firmy korzystające z drogich samochodów służbowych.
Podsumowanie – czas na dostosowanie i refleksję
Wszystkie te zmiany wpisują się w szerszy plan Ministerstwa Finansów, mający na celu uszczelnienie systemu podatkowego i eliminację luk, które do tej pory pozwalały na nadużycia i niejednolite traktowanie podatników. Choć intencje są jasne – zwiększenie sprawiedliwości podatkowej i wyrównanie szans – to tempo oraz zakres nowelizacji budzą obawy i wymagają od podatników szybkiego reagowania.
Dla wielu osób fizycznych i przedsiębiorców będzie to wyzwanie zarówno pod względem prawnym, jak i finansowym. Konieczność zmiany strategii inwestycyjnych, dostosowania modeli biznesowych czy nawet rezygnacji z dotychczasowych rozwiązań podatkowych może być bolesna. Warto już dziś rozpocząć analizę wpływu nadchodzących przepisów i skonsultować się z ekspertami, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek po 1 stycznia 2026 roku.