Nowa opłata od jutra? Lidl i Biedronka zabierają głos

System kaucyjny ma ruszyć 1 października, jednak ustawa przewiduje także kilkumiesięczny okres przejściowy. Producenci napojów mają trzy miesiące na dostosowanie się do nowych regulacji. W sprawie nadchodzących...

Nowy porządek w sklepach od 1 października

Już od jutra w Polsce zacznie obowiązywać nowy system kaucyjny dotyczący sprzedaży napojów w opakowaniach wielorazowych i jednorazowych. Choć przepisy oficjalnie wchodzą w życie 1 października, w praktyce wprowadzenie opłaty kaucji nie nastąpi natychmiast w pełnym zakresie. Ustawodawca przewidział okres przejściowy, który ma pomóc producentom i detalistom dostosować się do nowych wymogów. W efekcie konsumenci nie zobaczą jeszcze na paragonach pełnej gamy produktów z doliczoną opłatą.

Nowe regulacje dotyczą przede wszystkim opakowań plastikowych, metalowych oraz szklanych butelek wielokrotnego użytku, które od przyszłego roku mają być stopniowo wdrażane do systemu zbiórki i zwrotu kaucji. Najważniejsze jest jednak to, że mimo formalnego startu systemu, w sklepach przez kilka miesięcy będą się pojawiały zarówno produkty z oznaczeniem kaucyjnym, jak i te sprzedawane na dotychczasowych zasadach.

Jak sieci handlowe przygotowują się na zmiany?

Sieci sklepów, które są największymi graczami na rynku spożywczym, nie ukrywają, że zmiana ta wiąże się z ogromnym wyzwaniem logistycznym i komunikacyjnym. Wśród nich Biedronka i Lidl, dwie potęgi handlowe, już podjęły głos w dyskusji na temat nadchodzących zmian.

Biedronka zapowiada, że na start nowego systemu nie będzie jeszcze doliczać kaucji do cen napojów. Oznacza to, że choć od 1 października formalnie obowiązuje opłata, klienci tej sieci nie zobaczą jej na rachunkach. Wynika to z faktu, że producenci mają trzy miesiące na dostosowanie opakowań do wymogów prawnych – m.in. zmianę etykiet i rejestrację w systemie. Dopiero produkty prawidłowo oznaczone i wyposażone w nowe kody kreskowe będą objęte obowiązkiem naliczania kaucji.

Lidl z kolei zdecydował się na nieco inną taktykę. Od początku października w ich sklepach będą dostępne wyłącznie napoje w opakowaniach bez znaku kaucyjnego – dopiero po wyprzedaniu dotychczasowych zapasów pojawią się produkty z nowym oznaczeniem. Warto podkreślić, że sieć już wcześniej testowała system zwrotu opakowań, instalując butelkomaty w wybranych sklepach. Co więcej, zdecydowano się na podwojenie wartości rabatu za zwrot opakowań, co spotkało się z pozytywnym odbiorem klientów.

System kaucyjny – jak to będzie działać w praktyce?

Nowe przepisy przewidują, że za każde kupione napoje w butelkach plastikowych i puszkach metalowych o pojemności do 3 litrów i 1 litra odpowiednio, zostanie doliczona kaucja w wysokości 50 groszy. Od 2026 roku do systemu mają dołączyć także wielorazowe butelki szklane z kaucją w wysokości 1 zł. Zwrot kaucji będzie możliwy zarówno w gotówce, jak i w formie bonów na zakupy, co ma ułatwić klientom korzystanie z systemu.

Zwrot opakowań odbywać się będzie na dwa sposoby: plastikowe butelki i puszki przyjmowane będą przez automaty zwrotne (butelkomaty), natomiast butelki szklane zwrotne – bezpośrednio przy kasie. Warunkiem odzyskania kaucji jest zwrot opakowań pustych, niezgniecionych oraz z czytelnym kodem kreskowym. Co istotne, zwrotowi podlegać będą także opakowania zakupione w innych sklepach, co ma zachęcać do większej aktywności i ograniczyć nielegalne wyrzucanie śmieci.

Obawy i nadzieje branży handlowej

Wprowadzenie systemu kaucyjnego nie jest pozbawione kontrowersji. W branży handlowej pojawiają się obawy dotyczące potencjalnych komplikacji i kosztów związanych z wdrożeniem nowych procedur. Szczególnie mniejsze sklepy, które nie są zobligowane do odbioru opakowań, mogą stanąć przed dylematem, jak efektywnie wprowadzić system bez negatywnego wpływu na obsługę klienta i płynność sprzedaży.

Jednak zarówno Biedronka, jak i Lidl podkreślają, że ich celem jest nie tylko dostosowanie się do przepisów, ale także edukacja konsumentów i promowanie postaw proekologicznych. To właśnie od zaangażowania klientów zależy, czy system kaucyjny przyniesie zamierzone efekty – czyli ograniczenie zaśmiecenia środowiska i poprawę recyklingu surowców.

Podsumowanie: co nas czeka w najbliższych miesiącach?

Choć od 1 października formalnie zaczyna działać system kaucyjny, jego pełne wdrożenie będzie rozłożone w czasie. Klienci muszą przygotować się na stopniowe wprowadzanie opłaty kaucji i pojawianie się na półkach coraz większej liczby produktów z nowym oznaczeniem. Sieci handlowe z dużą dozą ostrożności podchodzą do tego wyzwania, starając się zminimalizować niedogodności dla kupujących.

Najważniejsze jest, aby konsumenci zrozumieli, że ta zmiana ma głębokie znaczenie dla ochrony środowiska i gospodarki odpadami. Ostatecznym celem jest zmniejszenie ilości odpadów, poprawa jakości surowców wtórnych oraz budowa nawyku odpowiedzialnego korzystania z opakowań. Jeśli uda się to zrealizować, Polska może stać się przykładem skutecznej transformacji ekologicznej w skali europejskiej.

Warto więc śledzić zmiany, być świadomym nowości i aktywnie korzystać z możliwości zwrotu opakowań – to krok, który każdy z nas może podjąć już od jutra.