Druga emerytura w wysokości niemal 1000 zł dla emerytów, którzy przepracowali minimum 5 lat. Co należy zrobić, żeb...

Wielu Polaków, spędziło część swojego życia zagranicą w celach zawodowych. Czy takie osoby mogą ubiegać się o świadczenie emerytalne, jednocześnie z dwóch systemów emerytalnych? Jeżeli tak, to czy da się uniknąć podwójnego opodatkowania emerytury?

Emerytura z dwóch krajów – czy to możliwe?

W dobie mobilności zawodowej coraz częściej zdarza się, że Polacy część swojego życia spędzają na zagranicznych rynkach pracy. Szczególnie popularne są Niemcy, gdzie wielu rodaków znalazło zatrudnienie i odprowadzało składki ubezpieczeniowe. Warto zatem zastanowić się, czy osoby takie mogą liczyć na świadczenia emerytalne zarówno z Polski, jak i z kraju, w którym pracowały. Okazuje się, że przepisom nie stoi na przeszkodzie pobieranie emerytur z dwóch systemów – pod warunkiem spełnienia odpowiednich kryteriów.

Łączenie okresów pracy – jak to działa?

Podstawowa zasada, która pozwala na łączenie świadczeń, opiera się na sumowaniu okresów ubezpieczeniowych przepracowanych w różnych krajach. W Polsce minimalny staż uprawniający do emerytury wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z możliwością zaliczenia okresów nieskładkowych do jednej trzeciej stażu składkowego. Gdy brakuje wymaganego czasu pracy w kraju, można doliczyć lata przepracowane za granicą, na przykład w Niemczech czy innym państwie Unii Europejskiej.

Przykładowo, mężczyzna, który przepracował 22 lata w Polsce oraz 3 lata w Niemczech, spełnia warunki do otrzymania polskiej emerytury dzięki sumowaniu okresów. Jednak aby otrzymać świadczenie z Niemiec, musi tam osiągnąć minimalny staż, który wynosi co najmniej 5 lat. To oznacza, że krótszy czas pracy poza Polską nie zawsze daje prawo do emerytury z tamtego kraju, ale może podnieść wysokość świadczenia w Polsce.

Minimalny staż wymagany w Niemczech i jego znaczenie

W niemieckim systemie ubezpieczeń społecznych, aby uzyskać prawo do emerytury, konieczne jest przepracowanie minimum 5 lat, co określane jest terminem „Wartezeit”. W innych państwach unijnych minimalne wymagania mogą się różnić – na przykład w Wielkiej Brytanii jest to 10 lat.

Co ciekawe, w Niemczech nie ma ustalonej minimalnej kwoty emerytury, a wysokość świadczenia jest ściśle uzależniona od sumy odprowadzonych składek i zarobków. Średnia emerytura to około 200 euro miesięcznie, co obecnie przekłada się na około 850 złotych. Im dłuższy i lepiej płatny okres zatrudnienia, tym wyższa emerytura przysługuje.

Różnice wiekowe a prawo do emerytury

Wiek emerytalny to kolejny aspekt, który różni się między Polską a Niemcami. W naszym kraju kobiety przechodzą na emeryturę w wieku 60 lat, a mężczyźni – 65 lat. W Niemczech trwa proces podnoszenia wieku emerytalnego do 67 lat, a obecnie wynosi on około 65 lat i 11 miesięcy dla obu płci.

Oznacza to, że osoby chcące korzystać z emerytur z obu krajów muszą uwzględnić, że prawo do niemieckiej emerytury mogą uzyskać nieco później niż do polskiej, co może wpłynąć na planowanie finansowej przyszłości.

Formalności – gdzie i jak składać wnioski?

Wielu zaskoczy fakt, że aby otrzymać niemiecką emeryturę, nie trzeba osobiście jechać do Niemiec ani tam składać dokumentów. Wniosek o świadczenie z zagranicy można złożyć w Polsce, w odpowiednim oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). ZUS przekazuje dokumenty do właściwych instytucji w krajach, w których dana osoba pracowała, i koordynuje proces rozpatrzenia.

W Polsce funkcjonuje system podziału państw na obsługiwane przez konkretne oddziały ZUS, co ułatwia kierowanie spraw. Wniosek można złożyć osobiście lub korzystając z Platformy Usług Elektronicznych (PUE), choć dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia i inne wymagane zaświadczenia muszą być dostarczone w formie papierowej.

Jakie dokumenty są niezbędne?

Proces ubiegania się o emeryturę z Niemiec (lub innego kraju UE) wymaga wypełnienia załącznika EMZ do standardowego wniosku o emeryturę. Ponadto konieczne jest dołączenie formularza E 207 PL, w którym wskazuje się wszystkie państwa, w których dana osoba pracowała.

Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia i wysokość zarobków, takie jak zaświadczenia o zatrudnieniu, legitymacje ubezpieczeniowe, świadectwa szkolne lub uczelniane, dokumenty wojskowe oraz inne zaświadczenia potwierdzające czas pracy i ubezpieczenia.

Podwójne świadczenie a opodatkowanie

Naturalnym pytaniem jest, czy pobierając emeryturę z dwóch krajów, trzeba płacić podatek dwukrotnie. Na szczęście Polska zawarła liczne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z krajami Europy, w tym z Niemcami. Umowa podpisana w 2003 roku jasno precyzuje, że emerytury wypłacane przez jedno państwo osobie mieszkającej w drugim są opodatkowane tylko w kraju zamieszkania.

Dla Polaków mieszkających w kraju oznacza to, że ich niemiecka emerytura jest zwolniona z podatku w Polsce, a podatek zapłacą w Niemczech zgodnie z tamtejszymi przepisami. W ten sposób unika się podwójnego obciążenia fiskalnego i upraszcza rozliczenia podatkowe.

Podsumowanie – dodatkowe świadczenie na które warto się zdecydować

Pracując za granicą, zwłaszcza w Niemczech, można nie tylko zwiększyć swój łączny staż pracy, ale również zyskać prawo do dodatkowego świadczenia emerytalnego – często sięgającego niemal 1000 zł miesięcznie. Wymaga to jednak spełnienia kilku warunków, takich jak minimalny pięcioletni okres ubezpieczenia w Niemczech oraz osiągnięcie odpowiedniego wieku emerytalnego.

Dzięki możliwości składania wniosków w Polsce i korzystaniu z usług ZUS, cały proces jest stosunkowo prosty i dostępny dla osób, które nie chcą lub nie mogą osobiście załatwiać formalności za granicą. Ponadto, dzięki międzynarodowym porozumieniom podatkowym, pobieranie dwóch emerytur nie wiąże się z dodatkowym ciężarem fiskalnym.

Dlatego każdy, kto ma za sobą choćby kilka lat pracy poza Polską, zwłaszcza w Niemczech, powinien rozważyć złożenie wniosku o dodatkowe świadczenie. To nie tylko sposób na podniesienie jakości życia na emeryturze, ale również docenienie lat pracy i wysiłku włożonego w budowanie swojej przyszłości finansowej.